Cách trị mụn là gì?
Cách trị mụn hay cách trị mụn trứng cá là các phương pháp hoặc thủ thuật tác động lên làn da bị mụn giúp thuyên giảm hoặc xóa bỏ tình trạng mụn trứng cá.
Những cách trị mụn hiệu quả thường phải tác động được đến các nguyên nhân gây mụn như da tiết dầu quá mức, bít tắc lỗ chân lông, vi khuẩn gây mụn P.Acnes. Nghĩa là phải ức chế da tiết dầu, làm thông các điểm bít tắc lỗ chân lông, nhanh chóng loại bỏ nhân mụn, giảm sưng kháng viêm và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn P.Acnes.
Bài viết này sẽ tổng hợp tất cả các phương pháp trị mụn hiện nay. Trong đó, một số cách trị mụn có thể áp dụng được cho tất cả các loại mụn khác nhau nhưng cũng có một số chỉ nên áp dụng cho một số loại mụn trứng cá nhất định.
Ví dụ như để trị mụn đầu trắng hoặc trị mụn đầu đen, người ta chỉ cần lấy hết nhân mụn, sử dụng các biện pháp hay sản phẩm trị mụn làm thông thoáng lỗ chân lông là đủ. Cách trị mụn cám hay trị mụn ẩn cũng tương tự như vậy, vì đây là các loại mụn không viêm. Nguyên nhân gây mụn lúc này chỉ là do bít tắc lỗ chân lông nên việc sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn lúc này là không cần thiết và thậm chí còn không tốt,
Tuy nhiên, để trị mụn mủ hay trị mụn bọc, mụn nang thì ngoài việc lấy nhân mụn và làm sạch lỗ chân lông, một cách trị mụn hiệu quả nhất định phải kháng viêm tốt và diệt được vi khuẩn gây mụn P.Acnes. Bởi vì, đây là các loại mụn sưng viêm đã bị vi khuẩn gây mụn xâm nhập và gây tổn thương nặng cho da. Nguyên nhân gây mụn lúc này gồm cả vi khuẩn gây mụn P.Acnes nên thuốc trị mụn dạng kháng sinh là không thể thiếu.
Các cách trị mụn tốt thường phải hạn chế được tối đa mức độ tổn thương cho cấu trúc da và ngăn ngừa được những hậu quả sau mụn như thâm mụn hay sẹo mụn. Để trị mụn hiệu quả toàn diện, dù cách trị mụn là gì thì vẫn phải đi kèm các biện pháp ngăn ngừa và trị thâm mụn, trị sẹo mụn hiệu quả.
Sau đây là một số cách trị mụn khá phổ biến hiện nay vì chúng mang lại những hiệu quả nhất định. Bạn có thể áp dụng phối kết hợp để mang lại hiệu quả điều trị cao nhất.
Thủ thuật lấy nhân mụn
Chủ động lấy nhân mụn đầu đen, đầu trắng với quy trình y khoa chặt chẽ, vô khuẩn là phương pháp cơ bản nhất để trị các loại mụn không viêm. Việc lấy nhân mụn chuẩn y khoa giúp hạn chế mụn lây lan viêm nhiễm, ngăn không cho mụn phát triển nặng hơn, to ra gây tổn thương lỗ chân lông, có nguy cơ để lại sẹo mụn, thâm mụn về sau.
Cách trị mụn này xử lý được nguyên nhân gây mụn trực tiếp là bít tắc lỗ chân lông nhưng không ức chế được việc tăng tiết bã nhờn quá mức. Để hiệu quả, cách trị mụn này cần kết hợp thêm chế độ chăm sóc da vệ sinh đúng cách, thường xuyên tẩy da chết, sử dụng mỹ phẩm kích thích da giảm tiết dầu.
Cách trị mụn bằng thủ thuật lấy nhân mụn sẽ phản tác dụng nếu việc lấy nhân mụn sai cách như: lấy mụn đang viêm (có biểu hiện sưng tấy, nóng đỏ và đau), sử dụng các dụng cụ không được tiệt trùng, nặn mụn bằng tay hoặc khi lấy nhân mụn dùng lực quá mạnh gây tổn thương và tụ máu bầm dưới da sẽ khiến tình trạng mụn nặng hơn và làm tăng nguy cơ bị sẹo thâm, sẹo rỗ.
Với trường hợp mụn đang sưng viêm, nhất là mụn nang hay mụn bọc, việc lấy nhân mụn phải đảm bảo cực kỳ nghiêm ngặt về các khâu vệ sinh tiệt trùng và kỹ thuật lấy nhân mụn bởi vì khả năng viêm nhiễm lây lan từ nhân mủ của các loại mụn này rất cao. Ngoài ra, với mụn sưng viêm, cách trị mụn này cần phải kết hợp với thuốc trị mụn để diệt vi khuẩn gây mụn thì mới đem lại hiệu quả triệt để.
Tìm hiểu sâu hơn về nặn mụn/lấy nhân mụn tại đây: Nặn mụn hay lấy nhân mụn – Một thói quen có nên bỏ?
Phương pháp hút mụn
Hút mụn là một cách trị mụn khá hiệu quả đối với các loại mụn không viêm như mụn đầu đen và đầu trắng, mụn cám, mụn ẩn. Việc hút mụn giúp cũng giúp loại bỏ được bít tắc lỗ chân lông, nguyên nhân gây mụn cơ bản của mọi loại mụn.
Hút mụn có thể làm thủ công hoặc làm với máy. Cách hút mụn thủ công thường ít hiệu quả nên hiện nay việc này được thực hiện chủ yếu bằng máy. Hiện nay có rất nhiều loại máy hút mụn từ máy cầm tay, đến các loại máy hút mụn chân không chuyên nghiệp dành cho Spa.
Trong các phương pháp hút mụn chuyên nghiệp, phương pháp dermalinfusion sử dụng máy Aqua có ưu điểm vượt trội nhờ khả năng vừa tẩy da chết, làm sạch sâu vừa hút mụn. Nguyên lí hoạt động của máy là vừa bơm dung dịch điều trị lên da nhằm phá tan các cặn bã tích tụ (thường là dung dịch AHA hoặc BHA hoặc nước muối sinh lý) vừa hút sạch cặn bã và nhân mụn đầu đen, đầu trắng bằng lực chân không.
Để nâng cao hiệu quả cho cách trị mụn này, trước khi thực hiện nên làm sạch cơ bản và xông hơi nóng giúp da nở lỗ chân lông, tạo điều kiện cho nhân mụn dễ trồi ra ngoài hơn.
Cách trị mụn bằng ánh sáng
Cách trị mụn bằng ánh sáng (còn gọi là ánh sáng sinh học) cũng đem lại hiệu quả trị mụn tương đối tốt.
Chùm tia ánh sáng IPL màu xanh tím sẽ tác động lên porphyrin của vi khuẩn, qua đó làm chết vi khuẩn P. acnes vốn là nguyên nhân gây mụn viêm. Chùm ánh sáng đỏ lại tác động kích thích cơ thể tăng cường bơm máu đến nuôi dưỡng da, tăng sinh các sợi mô liên kết nhờ đó ngăn ngừa sẹo do mụn để lại. Tùy tình trạng mụn mà bác sỹ sẽ chỉ định sử dụng ánh sáng nào để điều trị và với liều lượng là bao nhiêu. Bác sỹ có thể cho chiếu từng tia riêng rẽ hoặc có thể kết hợp cả 2 loại để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất.
Tuy nhiên, cách trị mụn này vẫn có điểm hạn chế. Đó là dù cho có thể diệt vi được vi khuẩn gây mụn nhưng tia IPL không tác động để hạn chế tăng tiết bã nhờn được nên việc trị mụn không hoàn toàn triệt để. Ngoài ra, tuy liệu pháp ánh sáng có hiệu quả nhất định trong điều trị các mụn sẩn viêm, nhưng kém hiệu quả với các loại mụn đầu trắng, mụn đầu đen hoặc mụn bọc, nang.
Cách trị mụn bằng laser
Cách trị mụn bằng tia laser sẽ khắc phục được nhược điểm nói trên của cách trị mụn bằng ánh sáng. Phương pháp Laser cho phép tác động trực tiếp đến tuyến bã nhờn, kiểm soát được việc sinh bã nhờn quá mức vốn là nguyên nhân gây mụn trứng cá các loại. Tia Laser Nd-YAG xung dài (20ms), bước sóng 1320nm có thể xuyên sâu tác động trực tiếp làm co tuyến bã nhờn, nhờ đó làm giảm việc tiết bã nhờn.
Để có thể đi xuyên qua da, tác động mạnh vào tuyến bã nhờn nằm bên dưới mà không gây tổn thương các tế bào da bên trên, cụm đầu chiếu tia Laser thường có gắn thêm một bộ phận xịt hơi lạnh (cryogen) và một bộ phận kiểm soát nhiệt độ da khi chiếu tia.
Việc xịt hơi lạnh sẽ ngăn nhiệt độ tăng cao gây nên bởi tia laser giúp bảo vệ lớp da bề mặt, trong khi vẫn để cho tia Laser đi xuyên tác động sâu vào các tuyến bã nhờn bên dưới. Bộ phận kiểm tra nhiệt độ thường được nối với máy tính và tính toán tự động nhằm đảm bảo nhiệt độ ổn định tránh không để lớp da bề mặt bị tổn thương…
Tấy đỏ và phù nề nhẹ là các biểu hiện hay gặp sau khi trị liệu bằng tia laser hoặc ánh sáng. Ngoài ra, hiện tượng cảm giác da châm chích hoặc rát cũng xuất hiện ở một số bệnh nhân. Tuy nhiên những tác dụng phụ này thường nhẹ và sẽ biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày sau đó.
Một vài tác dụng phụ khác nghiêm trọng hơn gặp như đau, phỏng hay nổi bóng nước thậm chí thay đổi màu da, tạo sẹo… cũng có thể xảy ra nhưng hiếm. Để giảm thiểu xảy ra các tác dụng phụ không mong muốn, việc cách điều trị mụn này nên được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu.
Cách trị mụn bằng lăn kim/phi kim
Cách trị mụn bằng lăn kim hoặc phi kim thực chất là dùng các đầu kim vật lý gây tổn thương lên da để loại bỏ nguyên nhân gây mụn chính là các tế bào sừng già gây nên các ổ bít tắc lỗ chân lông, góp phần loại bỏ nhân mụn đầu đen và đầu trắng.
Việc phi kim hay lăn kim trị mụn cũng giúp tạo đường dẫn để đưa các tinh chất trị mụn vào sâu dưới da giúp tiêu viêm, diệt mụn đồng thời kiểm soát việc tiết bã nhờn của da, nhờ đó giúp giảm được tình trạng mụn.
Một số trường hợp, sau lăn kim thấy mụn nổi nhiều hơn. Đây là hiện tượng bình thường đối với những người vốn bị mụn ẩn. Việc lăn kim khiến lớp sừng phủ bề mặt da bong ra và tạo điều kiện cho mụn ẩn dưới da trồi lên và thoát ra ngoài.
Tuy vậy, việc nổi mụn cũng có thể là do lăn kim bị lỗi khiến vi khuẩn lây lan. Cách trị mụn bằng lăn kim hay phi kim ẩn chứa nguy cơ gây nhiễm trùng, lây lan vi khuẩn làm trầm trọng tình trạng mụn hơn nếu như quy trình thực hiện không đảm bảo vệ sinh tiệt trùng hoàn toàn.
Một số Spa e ngại không sử dụng cách trị mụn bằng lăn kim hay phi kim nhưng vẫn tận dụng máy phi kim để lấy nhân mụn. Nhờ kiểm soát được độ sâu, kích thước kim và tốc độ kim nên dùng máy phi kim giúp việc lấy nhân mụn được triệt để mà ít đau hơn, hạn chế gây tổn thương lên da, tránh được việc để lại thâm mụn về sau.
Tìm hiểu sâu hơn về phương pháp lăn kim trị mụn tại đây: Lăn kim Trị mụn – 1 phương pháp có thực sự hiệu quả?
Cách trị mụn bằng peel da
Đối với các loại mụn không viêm dạng đầu trắng hoặc đầu đen, việc peel da rất hữu ích giúp trị mụn. Peel da với cấp độ nhẹ nhất là tẩy da chết, sẽ giúp phá vỡ các lớp da chết cùng cặn bã nhờn bít tắc lỗ chân lông trên bề mặt da, giải phóng các nhân mụn, loại bỏ các nguyên nhân gây ra mụn, đưa da trở lại trạng thái bình thường.
Nên tẩy tế bào chết đều đặn 1-2 tuần/lần để giữ làn da luôn thông thoáng. Người có cơ địa da nhờn hoặc dày sừng nên rút ngắn thời gian mỗi tuần 1 lần. Tuy nhiên, cũng không nên lạm dụng việc tẩy tế bào chết, đã tẩy tế bào chết rồi thì tránh loại thuốc thoa có tác dụng loại bỏ tế bào chết. Bởi vì tẩy da chết quá nhiều khiến da mỏng và yếu đi, khiến vi khuẩn gây mụn dễ xâm nhập và phát triển gây nên mụn.
Khi da đã bị lên mụn thì việc tẩy tế bào chết ở mức độ chăm sóc da thông thường có thể không đủ hiệu quả mà cần thực hiện ở mức peel da trị mụn (Chemical Peel – peel da hóa học). Tương tự như tẩy da chết hóa học, peel da cũng sử dụng số hoạt chất như Glycolic acid (AHA), Mandelic acid, Trichloroacetic acid (TCA), Salicylic acid (BHA), Retinol,… nhưng với nồng độ cao hơn giúp thúc đẩy nhanh việc loại bỏ tế bào da sừng, ức chế tiết nhờn, giúp trị mụn và làm sáng da. Nếu chỉ bị mụn nhẹ thì sử dụng cách trị mụn bằng phương pháp peel da này là đủ, không cần dùng thêm thuốc uống, thuốc thoa.
Tìm hiểu sâu hơn về phương pháp peel da tại đây: Peel da có tốt không?
Cách trị mụn bằng vi kim sinh học
Sử dụng phương pháp lăn kim/phi kim hoặc Chemical Peel để loại bỏ lớp sừng cùng cặn bã nhờn bít tắc trên bề mặt da giúp mụn nằm sâu bên dưới được giải phóng bung ra ngoài là những cách trị mụn khá hiệu quả.
Tuy nhiên những phương pháp trị mụn này đều có những nhược điểm. Lăn kim gây đau đớn, chảy máu và có nguy cơ gây nhiễm trùng, lây lan vi khuẩn gây mụn làm tình trạng mụn tồi tệ hơn nếu quy trình không đảm bảo vệ sinh vô trùng tuyệt đối.
Còn peeling làm mỏng lớp da ở trên khiến các đầu mụn hở ra, giúp mụn ra ngoài dễ hơn, nhưng peeling không tác động được sâu dưới da, nên khó loại bỏ sạch hết mụn một lúc. Chưa kể là cả hai cách trị mụn này đều không tác động được đến việc tăng sinh bã nhờn nên việc trị mụn không hoàn toàn triệt để.
Cách trị mụn bằng vi kim sinh học là một sáng kiến phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm của hai phương pháp này. Các vi kim siêu nhỏ tự tan tự tiêu thẩm thấu sâu xuống dưới da giúp đẩy được độc tố và mụn ẩn từ sâu dưới da lên bề mặt một cách triệt để mà không gây đau đớn, không cần một quy trình tuyệt đối vô trùng khi làm. Vi kim cũng giúp tác động kích thích giảm tăng sinh bã nhờn, từ đó ngăn chặn nguyên nhân gây mụn, hạn chế được việc tái phát mụn về sau.
Cách trị mụn bằng vi kim sinh học đặc biệt tỏ ra ưu việt vượt trội so với các phương pháp khác khi xử lý mụn mà nguyên nhân gây mụn do nhiễm độc tố, nhất là nhiễm Corticoid nhờ vào khả năng thải độc, tái tạo và phục hồi da mạnh mẽ mà hiếm có phương pháp nào khác làm được.
Tìm hiểu sâu hơn về phương pháp vi kim trị mụn tại đây: Liệu trình Vi kim trị mụn mới nhất 2021
Cách trị mụn bằng thuốc
Cách trị mụn bằng thuốc là sử dụng thuốc trị mụn phù hợp để giúp cải thiện tình trạng mụn với nguyên nhân gây mụn chủ yếu là vi khuẩn P.Acne. Cách trị mụn bằng thuốc thường được áp dụng đối với mụn sưng viêm và tình trạng khá tồi tệ. Thuốc trị mụn thường sẽ có những công dụng như sau:
- Ức chế da tiết dầu quá mức nhờ đó kiểm soát được tình trạng viêm da tiết bã nhờn.
- Kích thích và đẩy nhanh việc bong da sừng và da chết, ức chế quá trình da tạo sừng quá mức, nhờ đó hạn chế sự bít tắc trên da.
- Xâm nhập vào sâu trong lỗ chân lông và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
- Kháng viêm, tiêu viêm và chống nhiễm trùng đối với mụn viêm sưng, tấy đỏ và có mủ.
- Giúp mụn khô cồi và chín nhanh.
Các sản phẩm trị mụn dạng thuốc khá đa dạng phong phú về chủng loại. Chúng có thể là thuốc uống, bôi hoặc rửa… và được đóng gói ở các dạng khác nhau như viên nén, gel hoặc kem. Việc chọn dùng loại thuốc trị mụn nào, thời gian và liều lượng ra sao thường sẽ tùy thuộc vào tình trạng mụn, cơ địa da, lịch sử điều trị cụ thể của từng người.
Thuốc trị mụn dạng bôi, thoa
– Thuốc trị mụn chứa Retinoid (Vitamin A): Các kem trị mụn có thành phần là Retinoid rất hiệu quả trong việc tiêu cồi mụn, ngăn chặn mụn viêm nhiễm và cũng hạn chế sự bít tắc lỗ chân lông. Ngoài ra Retinoid cũng có tác động tích cực đối với quá trình tái tạo da, kích thích sản sinh collagen, nhờ đó làm lành nhanh những tổn thương mụn, giảm thâm mụn hiệu quả. Các dẫn xuất của Retinoid thường được dùng trong điều trị mụn hiện chủ yếu có Tretinoin, Tazarotene, Adapalene..
– Thuốc trị mụn chứa Benzoyl Peroxide: Khi thoa lên nốt mụn, Benzoyl Peroxide thẩm thấu sâu vào trong nhân mụn và phân tách tạo ra oxy (O2). Là vi khuẩn yếm khí, P. acnes sẽ chết khi gặp môi trường giàu O2. Hoạt chất này cũng giúp làm khô cồi mụn và đẩy nhân mụn lên bề mặt da, nhờ đó có hiệu quả điều trị tốt với các mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Tuy nhiên, tác dụng phụ không mong muốn là loại thuốc này có thể gây thâm nốt mụn do phản ứng oxy hóa.
– Thuốc trị mụn chứa Salicylic Acid (BHA): Salicylic Acid có đặc tính tan trong dầu nên có thể nhanh chóng làm tan rã những khối bã nhờn bị bít tắc. Salicylic Acid có thể thẩm thấu sâu vào nang lông, nhờ đó làm sạch và khô thoáng lỗ chân lông khiến vi khuẩn không thể tồn tại. Bên cạnh đó, Salicylic Acid còn là hoạt chất kháng viêm, kháng khuẩn mạnh mẽ và vẫn khá an toàn với da. Do đó cách trị mụn bằng Salicylic acid dạng bôi là một sự lựa chọn rất tốt.
– Thuốc trị mụn chứa Azelaic acid: Azelaic acid thực chất là một dicarboxylic acid có nguồn gốc từ lúa mạch, lúa mì và một số loại ngũ cốc khác. Khi thoa lên da, hoạt chất này có khả năng thẩm thấu sâu vào các lỗ chân lông, tiêu diệt vi khuẩn, giảm sưng đỏ, cải thiện hiện tượng viêm và giữ cho nang lông ở trạng thái thông thoáng. Sử dụng thuốc trị mụn dạng bôi chứa Azelaic acid đều đặn có thể giảm số lượng mụn trứng cá và ngăn ngừa mụn tái phát.
– Thuốc trị mụn chứa Sulfur được dùng để điều trị mụn trứng cá nhẹ và là thuốc không cần kê toa. Sulfur thấm hút bã nhờn, giúp loại bỏ tế bào chết và làm sạch thoáng lỗ chân lông. Nguyên lí hoạt động tương tự như Salicylic acid nhưng hoạt chất này có hoạt tính nhẹ hơn nên có thể sử dụng cho mọi loại da.
Thuốc trị mụn dạng uống
Thuốc trị mụn dạng uống đa phần là thuốc kháng sinh có khả năng tiêu diệt mụn mạnh mẽ. Cách trị mụn này chỉ áp dụng cho những loại mụn viêm mà nguyên nhân gây mụn là vi khuẩn P.Acnes. Kháng sinh sử dụng để làm thuốc trị mụn khá đa dạng về chủng loại. Nhóm Tetracycline có một loạt kháng sinh như Doxycycline, Minocycline, Tetracyclin, Lymecycline. Nhóm Macrolid cũng có một loạt kháng sinh như Erythromycin, TMP/TMS, trimethoprim. Nhóm lincomycin có kháng sinh Clindamycin Phosphat cũng rất hiệu quả.
Thuốc kháng sinh nói chung không tốt cho cơ thể nên cách trị mụn bằng thuốc kháng sinh dạng uống chỉ áp dụng với những trường hợp mụn quá nặng, thuốc bôi không có hiệu quả. Khi sử dụng các loại thuốc kháng sinh cần nghiêm ngặt tuân theo chỉ định của bác sỹ để tránh gây hại cho cơ thể nói chung và làn da nói riêng, tránh việc vừa điều trị không hiệu quả lại có nguy cơ bị tình trạng kháng kháng sinh. Cũng lưu ý là các loại thuốc kháng sinh uống này cần tránh dùng kết hợp với các loại thuốc thoa có chứa kháng sinh.
Ngoài ra, thuốc trị mụn đường uống mà không phải là kháng sinh còn có Isotretinoin. Đây là dẫn xuất dạng uống của Retinoid đời đầu được dùng để trị mụn trứng cá và một số tình trạng da khác như bệnh vảy nến. Thuốc uống Isotretinoin có tác dụng ức chế tuyến bã, giảm sự tiết dầu nhờn, nhờ đó mà hạn chế được sinh sôi phát triển của vi khuẩn gây mụn. Ngoài ra, loại thuốc này còn có tác dụng tiêu viêm và giúp khô cồi mụn. Tuy nhiên, thuốc Isotretinoin cũng có thể gây ra hàng loạt các tác dụng phụ ở các mức độ nặng nhẹ khác nhau nên tuyệt đối cần sử dụng đúng theo chỉ định của bác sỹ.
Tìm hiểu sâu hơn về thuốc trị mụn tại đây: Các loại Thuốc trị mụn Y khoa 2021
Cách trị mụn nội tiết với thuốc tránh thai
Nếu như nguyên nhân gây mụn của bạn là do rối loạn nội tiết tố thì hầu như các cách trị mụn thông thường mà bạn biết đều không hiệu quả. Lúc này cái mà bạn cần là một loại thuốc trị mụn nội tiết có khả năng điều hòa nội tiết như thuốc tránh thai và thuốc chống androgen.
Thuốc ngừa thai kết hợp
Đây là loại thuốc uống ngừa thai có chứa estrogen và progestin. Chức năng chính của 2 loại hormone này là ức chế sự rụng trứng khiến trứng và tinh trùng không thể gặp nhau dẫn đến việc không thụ tinh được.
Ngoài chức năng chính là ngừa thai, thuốc cũng có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá mà nguyên nhân gây mụn là do rối loạn nội tiết tố. Cần lưu ý rằng chỉ sử dụng thuốc ngừa thai trị mụn khi tình trạng mụn không cải thiện khi áp dụng các cách trị mụn thông thường và cơ thể có triệu chứng cường androgen, mụn có dấu hiệu liên quan đến nội tiết (bùng phát trước kỳ kinh) hoặc có hiện tượng rong kinh.
Tuy nhiên, cần lưu ý là nữ giới dưới 14 tuổi và 2 năm đầu tiên kể từ thời điểm bắt đầu hành kinh thì không được chỉ định sử dụng loại thuốc tránh thai kết hợp này.
Thuốc chống androgen
Thuốc chống androgen (antiandrogen) là loại thuốc có chứa các hoạt chất ức chế hoặc đối kháng với androgen. Thuốc được dùng trong trường hợp da xuất hiện mụn trứng cá do tình trạng cường androgen.
Thực ra, androgen là nội tiết tố nam, nhưng cả nữ giới cũng có và thường được cơ thể sản sinh nhiều vào thời kỳ dậy thì để kích thích mọc lông mu, lông nách và thúc đẩy quá trình tổng hợp estrogen nhằm phục vụ quá trình trưởng thành của cơ thể.
Tuy nhiên, androgen có đặc điểm là kích thích da tăng tiết bã nhờn là nguyên nhân gây mụn khiến da nổi nhiều mụn và luôn trong trạng thái bóng nhờn. Cường androgen là tình trạng cơ thể sản sinh androgen quá nhiều so với nhu cầu. Tình trạng này có thể khiến da nổi nhiều mụn trứng cá, rối loạn kinh nguyệt và rậm lông.
Các loại thuốc kháng androgen (Spironolactone, Cyproterone,…) được sử dụng nhằm điều hòa và cân bằng hormone trong cơ thể, từ đó giúp da giảm tiết bã nhờn, cải thiện tình trạng mụn trứng cá…
Tìm hiểu thêm về mụn nội tiết tại đây: 5 Dấu hiệu bạn đang đối mặt với mụn nội tiết tố và cách điều trị nó
Cách trị mụn từ thiên nhiên
Có rất nhiều các nguyên liệu tự nhiên quanh ta có chứa những hoạt chất giúp kháng viêm, diệt khuẩn và ức chế sự tiết dầu quá mức vốn là nguyên nhân gây mụn chính cho làn da nhờ vậy có thể giúp trị mụn khá hiệu quả. Sau đây là một số cách trị mụn hiệu quả nhờ những nguyên liệu tự nhiên như thế mà bạn có thể áp dụng tại nhà:
- Cách trị mụn với dầu dừa: Dầu dừa chứa nhiều acid lauric có đặc tính giúp diệt vi khuẩn gây mụn viêm P.Acnes.
- Cách trị mụn nhờ tỏi: Allicin (Thiosulfinates) trong tỏi là một hoạt chất hữu cơ của Sulfur (lưu huỳnh) có đặc tính kháng virus, kháng nấm, kháng khuẩn và khử trùng nên rất hiệu quả với việc trị mụn.
- Cách trị mụn với rau diếp: Quercitrin và Isoquercitrin trong rau diếp cá có công dụng loại bỏ độc tố. Còn các thành phần khác như vitamin A, beta – caroten giúp điều hoà lưu thông máu, phục hồi và tái tạo tổn thương mụn.
- Cách trị mụn với phấn rôm: Phấn rôm có chứa bột talc, kẽm, calci, glycerin, zinc oxide,… là những thành phần có tác dụng thấm hút bã nhờn dư thừa trên da, kiểm soát dầu, giúp làm giảm lượng vi khuẩn gây mụn.
- Cách trị mụn với lá tía tô: Lá tía tô có chứa perilla aldehyd, limonen, hydrocumin, … là các chất có khả năng ức chế quá trình oxy hóa, ngăn ngừa lão hoá da đồng thời kháng viêm kháng khuẩn rất tốt.
- Cách trị mụn bằng chanh: Chanh có chứa vitamin C (acid ascorbic), một chất chống oxy hóa có thể giúp giảm tổn thương da, làm sáng da một cách tự nhiên, bao gồm các vết thâm và sẹo mụn.
- Cách trị mụn với cà chua: Cà chua có chứa acid salicylic là một loại BHA rất hiệu quả cho việc trị mụn.
- Cách trị mụn với kem đánh răng: Kem đánh răng có chứa một số thành phần giúp làm thu nhỏ và khô cồi mụn như hydrogen peroxide, baking soda và cồn.
- Cách trị mụn bằng nghệ: Nghệ có chứa chất Curcumin có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, rất hiệu quả trong việc trị mụn.
- Cách trị mụn với dưa chuột: Dưa chuột có nhiều các loại vitamin E, A, C và khoáng chất giúp thúc đẩy việc thải độc tố, loại bỏ bã nhờn, đẩy lùi các vết thâm mụn hiệu quả.
- Cách trị mụn với giấm táo: Giấm táo có hàm lượng lớn axit axetic giúp điều trị mụn và loại bỏ các vết thâm mụn cực kỳ hiệu quả.
Những cách trị mụn tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên này có ưu điểm là tiện lợi, rẻ và khá an toàn và thường áp dụng với những mụn không viêm mà nguyên nhân gây mụn chủ yếu là do bít tắc lỗ chân lông. Tuy nhiên thời gian điều trị sẽ lâu hơn và hiệu quả điều trị sẽ không được như các liệu pháp điều trị chuyên nghiệp ở các spa, thẩm mỹ viện hay bệnh viện da liễu. Ngoài ra, các cách trị mụn này cũng đòi hỏi ở bạn một sự kiên trì và chịu khó, nếu không sẽ khó đạt kết quả như mong muốn.
Tìm hiểu sâu hơn những cách trị mụn tại nhà tại đây: 15 cách trị mụn tại nhà hiệu quả có thể bạn chưa biết
Cách điều trị từng loại mụn trứng cá
Trước khi đi sâu tìm hiểu cách trị mụn cho từng loại mụn, chúng ta cần lưu ý rằng, cho dù bạn bị bất kỳ loại mụn nào và áp dụng phương pháp chữa trị nào thì điều đầu tiên bạn phải làm được là có chế độ chăm sóc vệ sinh da thật đúng cách. Nếu không thì bạn áp dụng cách trị mụn nào cũng không thể mang lại hiệu quả như mong đợi được. Nếu bạn vẫn chưa rõ mình nên chăm sóc da thế nào cho đúng thì hãy tìm hiểu thêm qua các bài viết sau:
- Các loại da mặt thường gặp và cách chăm sóc phù hợp
- Da dầu là gì? Cách chăm sóc da dầu tránh mụn
- Mặt mụn và cách chăm sóc da mụn như thế nào cho đúng
- 4 bước chăm sóc da mụn tại nhà đúng cách
Ở trên chúng ta đã tìm hiểu tất cả các biện pháp trị mụn hiện có. Tuy nhiên, không phải cứ gặp mụn trứng cá là chúng ta áp dụng tất cả những cách trị mụn đó. Một số phương pháp trị mụn có thể áp dụng cho tất cả các loại mụn, nhưng một số chỉ nên dùng cho một số loại mụn nhất định. Hãy cùng nhau xem cách trị mụn cụ thể cho từng loại mụn nhé:
Cách trị mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng là loại mụn không viêm, đầu mụn màu trắng do được ngăn cách với không khí bên ngoài nên cách trị mụn cho mụn đầu trắng khá đơn giản.
Đối với mụn đầu trắng nhẹ, bạn chỉ cần vệ sinh da đúng cách, rửa mặt và tẩy da chết đều đặn là tình trạng mụn có thể thuyên giảm. Bạn có thể áp dụng một số cách trị mụn bằng nguyên liệu tự nhiên ở nhà như nói ở trên.
Nếu bạn bị mụn trứng cá nhiều và kích thước to hơn, bạn có thể đi spa lấy nhân mụn, sử dụng các liệu pháp ánh sáng, vi kim sinh học, peel da, lăn kim hoặc dùng một số loại sản phẩm trị mụn không kê đơn.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn đầu trắng tại đây: Nguyên nhân và cách trị mụn đầu trắng 2021
Cách trị mụn đầu đen
Mụn đầu đen là mụn không viêm, có đầu mụn màu đen do tiếp xúc với không khí. Cách trị mụn đầu đen cũng tương tự như mụn đầu trắng.
Mụn đầu đen kích thước nhỏ nên được hút mụn bằng máy Aqua, còn kích thước lớn nên được lấy nhân mụn nhằm giúp thuyên giảm tình trạng mụn trước khi áp dụng các biện pháp khác.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn đầu đen tại đây: Cách trị mụn đầu đen hiệu quả mới nhất 2021
Cách trị mụn ẩn
Mụn ẩn là mụn không viêm, mọc li ti thành đám ẩn dưới da. Bạn nên uống các thực phẩm chức năng loại thải độc mát gan như trà trị mụn, kết hợp với cách chăm sóc da tại nhà đúng cách.
Việc điều trị ngoài da nên thực hiện bằng các phương pháp như vi kim sinh học, lăn kim, phi kim, peel da bằng BHA, AHA kết hợp với liệu trình ánh sáng. Một số sản phẩm trị mụn không kê đơn nhẹ cũng có thể được sử dụng.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn ẩn tại đây: Cách trị mụn ẩn mới nhất 2021
Cách trị mụn cám
Mụn cám là mụn không viêm, mọc li ti thành đám ở bề mặt da. Loại mụn này chỉ cần có chế độ vệ sinh da đúng cách là đủ. Bạn cũng có thể áp dụng các biện pháp trị mụn bằng nguyên liệu tự nhiên tại nhà.
Nếu đi spa, việc sử dụng phương pháp hút mụn cám kết hợp liệu pháp ánh sáng là đủ.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn cám tại đây: Bật mí cách trị mụn cám hết sạch sau 1 tuần
Cách trị mụn mủ
Mụn mủ là mụn sưng viêm dẫn tới có mủ. Việc điều trị cần hết sức chú ý tránh làm lây lan viêm nhiễm hơn nữa. Nếu như áp dụng các biện pháp trị mụn tại nhà không hiệu quả bạn cần đến spa hoặc bác sĩ da liễu ngay.
Để điều trị mụn mủ, một số liệu pháp như laser, ánh sáng hoặc vi kim sinh học là có thể được. Hạn chế phương pháp lăn kim vì có thể khiến mủ loang ra gây viễm nhiễm lớn hơn.
Nếu mụn mủ nặng có nhiều dịch mủ lỏng, cần thiết phải dẫn lưu mủ để giúp thuyên giảm tình trạng mụn và bớt cảm giác khó chịu. Một loại tinh chất trị mụn đặc trị hay thuốc trị mụn y tế nên được áp dụng trong trường hợp này.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn mủ tại đây: Mụn mủ – Không nên chủ quan
Cách trị mụn bọc
Mụn bọc là một dạng mụn sưng viêm, có bọc cứng ở ngoài, nằm sâu dưới da. Tuyệt đối tránh nặn mụn và cũng không nên áp dụng biện pháp lăn kim vì có thể khiến viêm nhiễm lây lan và tổn thương sâu hơn.
Đối với mụn bọc loại lớn, nên chích lấy nhân mụn để thuyên giảm tình trạng mụn. Các liệu pháp laser và vi kim sinh học là có thể sử dụng. Tuy nhiên, sử dụng một tinh chất trị mụn đặc trị hay một loại thuốc trị mụn y khoa phù hợp là điều cần thiết.
Tìm hiểu sâu hơn về cách trị mụn bọc tại đây: Cách trị mụn bọc chuẩn 2021
Cách trị mụn nang
Mụn nang là mụn sưng viêm dạng nặng. Bạn không nên tự xử lý chúng tại nhà. Hãy đến spa hoặc bác sĩ da liễu để được điều trị kịp thời và đúng cách.
Nếu tình trạng mụn có nhiều dịch mủ thì bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu sẽ thực hiện thủ thuật dẫn lưu mủ nang để rút hết dịch mủ ra cho bạn. Thuốc trị mụn kháng sinh hoặc một tinh chất trị mụn có khả năng diệt khuẩn mạnh là hết sức cần thiết đối với loại mụn này.
Bạn cũng cần chú ý đến những sản phẩm tái tạo da mạnh mẽ cũng như một số sản phẩm trị thâm, làm trắng để ngăn ngừa giảm thiểu thâm hay sẹo sau mụn loại này.
Tim hiểu sâu hơn về cách trị mụn nang tại đây: Nguyên nhân và cách trị mụn nang